9 lý do máy tính bị chậm và cách khắc phục

Máy tính chạy chậm là vấn đề nhiều người gặp phải, nhưng hoàn toàn có thể khắc phục nếu biết đúng nguyên nhân và cách xử lý phù hợp.

1. Thiếu RAM

RAM là bộ nhớ tạm giúp máy xử lý các tác vụ khi đang hoạt động. Nếu máy chỉ có 2–4GB RAM, việc mở nhiều phần mềm hoặc trình duyệt với nhiều tab sẽ khiến máy chậm đi rõ rệt.

Cách khắc phục:

Nâng cấp RAM lên tối thiểu 8GB nếu có thể.

Đóng bớt phần mềm không cần thiết.

2. Ổ cứng HDD quá chậm hoặc đã xuống cấp

Ổ cứng HDD sử dụng cơ chế quay đĩa, tốc độ truy xuất dữ liệu chậm và dễ bị phân mảnh sau thời gian dài sử dụng, khiến máy tính mất nhiều thời gian để mở tệp tin hay khởi động.

Cách khắc phục:

Nâng cấp lên ổ SSD, tốc độ nhanh gấp nhiều lần HDD.

Nếu vẫn dùng HDD, nên chống phân mảnh định kỳ bằng công cụ tích hợp trong Windows.

3. Máy tính nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại

Virus, phần mềm quảng cáo hoặc mã độc có thể chạy ngầm và chiếm tài nguyên hệ thống, làm chậm máy và gây lỗi bất thường.

Cách khắc phục:

Cài đặt phần mềm diệt virus uy tín.

Quét virus thường xuyên.

Tránh tải phần mềm hoặc nhấp vào link không rõ nguồn gốc.

4. Có quá nhiều phần mềm chạy nền

Một số phần mềm như Skype, Zalo, Zoom… tự động khởi động khi bật máy, gây tốn tài nguyên.

Cách khắc phục:

Vào Task Manager > Startup, tắt bớt các chương trình không cần thiết.

Gỡ các phần mềm không dùng đến trong Control Panel > Programs and Features.

5. Máy quá nóng khiến hiệu suất giảm

Nhiệt độ cao làm CPU tự động giảm xung nhịp để bảo vệ phần cứng, khiến máy chậm lại. Nguyên nhân có thể do bụi bẩn bám vào quạt tản nhiệt hoặc keo tản nhiệt khô.

Cách khắc phục:

Vệ sinh máy định kỳ (nhất là laptop sau 1–2 năm sử dụng).

Đặt máy nơi thoáng mát, tránh bịt lỗ thông gió.

Thay keo tản nhiệt nếu máy đã quá nóng.

6. Ổ đĩa hệ thống (thường là ổ C) bị đầy

Khi ổ C gần đầy, Windows không đủ không gian tạm để hoạt động, làm máy chạy chậm hoặc dễ bị treo.

Cách khắc phục:

Xóa file rác, dọn thùng rác.

Dùng công cụ Disk Cleanup hoặc phần mềm như CCleaner.

Di chuyển dữ liệu sang ổ khác hoặc lưu trữ lên cloud.

7. Hệ điều hành và phần mềm lỗi thời

Hệ điều hành và phần mềm cũ có thể chứa lỗi, không tương thích với máy, gây ra sự cố hoặc làm giảm hiệu suất.

Cách khắc phục:

Cập nhật Windows và phần mềm thường xuyên.

Bật tự động cập nhật trong Windows Update.

8. Driver thiết bị chưa được cập nhật

Driver cũ hoặc bị lỗi có thể gây xung đột phần mềm, làm máy hoạt động không ổn định.

Cách khắc phục:

Cập nhật driver từ trang chính thức của hãng (Intel, AMD, NVIDIA…).

Hoặc sử dụng phần mềm hỗ trợ như Driver Booster, Snappy Driver.

9. Phần cứng đã cũ, yếu hoặc xuống cấp

Nếu máy quá cũ (trên 5–7 năm), CPU hoặc card đồ họa có thể không đủ mạnh cho các phần mềm hiện đại.

Cách khắc phục:

Nâng cấp phần cứng như RAM, ổ SSD.

Với máy quá cũ, hãy cân nhắc thay máy mới phù hợp với nhu cầu.